Uczucia i myśli ludzkie jako wynik syntezy białek

W piśmie przyrodniczym „Wszechświat” ukazała się praca L. Monne pod skromnym i mało mówiącym tytułem: „Synteza białek podczas pracy komórek nerwowych”. Jest to nowe i rewelacyjne odkrycie o nieobliczalnych wprost możliwościach i konsekwencjach. Praca ta wykazuje, że według wszelkiego prawdopodobieństwa wszelkie nasze czynności nerwowe polegają na obecności pewnych rodzajów białek. A więc każdemu naszemu uczuciu, każdemu ruchowi, każdej myśli odpowiada pewien odmienny rodzaj białka, znajdujący się w komórkach nerwowych. Pamiętamy dlatego, że w danej komórce nerwowej usadowiony jest specjalny rodzaj białka odpowiedni dla tego, co mamy pamiętać. Pamięć zaś zanika, jeżeli dany rodzaj białka przestaje istnieć. Dlatego po tzw. wstrząsie elektrycznym stosowanym obecnie dość często do leczenia wielu schorzeń nerwowych chory traci pamięć; szereg białek w komórkach nerwowych ulega bowiem przy tym zabiegu zniszczeniu i dopiero po pewnym czasie pacjent powoli odzyskuje pamięć, w miarę tego jak powstają na nowo te rodzaje białek, które zginęły wskutek wstrząsu.

Autor pisze:

„Szczególnie ożywiona synteza białek odbywa się w komórkach nerwowych. Fakt ten pozwala nam przypuszczać, że komórki nerwowe mogą się .„nauczyć“ syntetyzować także białka, których dotąd nie wytwarzały. Być nawet może, że neurony są szczególnie „inteligentne“ i wskutek tego łatwiej od innych komórek „uczą się“ syntetyzować coraz to nowe białka, które mają wejść w skład ich cytopla-zmy. Trzeba zaznaczyć, że substancja żywa ciągle się rozkłada i ciągle na nowo się wytwarza. W trakcie tego, białka cytoplazmy mogą ulegać pewnym zmianom chemicznym.

Kora wielkich półkul mózgowych jest organem naszej świadomości. Nasze dyspozycje i czynności psychiczne są ściśle związane ze strukturą systemu nerwowego i z procesami fizjologicznymi odbywającymi się w neuronach. Te własności i procesy materialne są dostępne badaniu naukowemu i z pewnością zostaną prędzej lub później poznane. Określone procesy fizjologiczne odbywają się w neuronach, gdy przeżycia nasze utrwalają się w pamięci“.

Wiadomo, że ilość różnych rodzajów białek jest w praktyce niemal nieskończona, białka bowiem powstają przez łączenie się kilkunastu, a niekiedy i więcej różnych rodzajów aminokwasów. A ilość cząsteczek aminokwasów w jednej cząsteczce białka waha się cd tysiąca do kilkunastu tysięcy.

Dalej autor pisze:

„Tylko proteusowa zmienność białek może wytłumaczyć fakt, że niezliczone przeżycia mogą utrwalić się w naszej pamięci. Struktura naszego mózgu musi zmieniać się w trakcie myślenia“.

Człowiek bystry, szybko orientujący się, chwytający wszystko w lot, jak to się mówi, syntetyzuje w komórkach nerwowych szybciej nowe białka niż tępy i powolny w swoich czynnościach psychicznych.

Choroby umysłowe mają polegać na upośledzeniu w syntetyzowaniu białek.

Geny w chromosomach, odgrywające wybitną rolę w komórkach miały być jedynie zbiorem ilości różnorodnych cząsteczek białkowych odpowiadających różnym cechom i właściwościom organizmu. Przekazywanie instynktów miałoby być związane z obecnością pewnych rodzajów białek w genach.

Dzisiaj umiemy już bardzo dokładnie odróżniać poszczególne rodzaje białek. Jeżeli zwierzęciu, nę. królikowi zastrzykniemy dany rodzaj białka, to we krwi jego powstają przeciwciała skierowane dokładnie przeciwko temu rodzajowi białka. Mając szereg przeciwciał w postaci surowic królików uodpornionych różnymi białkami, można z łatwością wykrywać obecność takich czy innych rodzajów białka w badanych cieczach. Badania tego rodzaju stosuje się od dawna zarówno w celach praktycznych, jak i naukowych. Mamy więc prawo przypuścić, że i w komórkach nerwowych będziemy mogli wykrywać obecność różnych rodzajów białek. Może uda się stwierdzić, jakim czynnościom nerwowym odpowiada dany gatunek białek, np. jaki gatunek białka w naszym mózgu utrwala dajmy na to, obraz parasola lub lampy. Może uda się w ten sposób rozszyfrować nasz mózg, podobnie jak rozszyfrowano np. pismo klinowe. Ale to byłaby praca o wiele bardziej skomplikowana; tysiące ludzi musiałoby zapewne nad tym pracować.

Można by na ten temat snuć jeszcze dalsze marzenia; rozległe i szerokie horyzonty otwierają się przed tymi dociekaniami. Ale chcę pozostawić marzenia na ten temat samym czytelnikom. Pamiętajmy bowiem, że marzenie jest początkiem urzeczywistnienia.