Ruch i radość kształtują człowieka
Porównajmy kończyny dolne Murzyna i Europejczyka. Kiedy w podudziu Europejczyka uderza wydatny rozwój muskulatury łydki to podudzie Murzyna jest jak gdyby pozbawione mięśni łydki. Polega to na różnicach w długości kości piętowej. Kość piętowa u odmiany czarnej człowieka jest dłuższa, silniej rozwinięta aniżeli u odmiany białej. Ponieważ do kości piętowej przyczepia się tzw. ścięgno Achillesa, łączące się z mięśniem trójgłowym łydki, który podciąga piętę do góry, okazuje się, że lepsze są warunki mechaniczne w odrywaniu się stopy od podstawy u odmiany czarnej aniżeli u odmiany białej. Stopa bowiem w tym wypadku działa jak jednoramienna dźwignia. Na rysunku tym ramię dźwigni naznaczone jest literą S. Siła ciężaru ciała działająca na staw skokowy oznaczona jest literą c, zaś siła potrzebna do podniesienia do góry dźwigni oznaczona jest literą m. Im dłuższe jest ramię dźwigni, tym mniejszej siły potrzeba, aby podnieść ciało do góry. Tego rodzaju lepsze warunki mechaniczne istniejące w stopie Murzyna, nie wymagają silnego umięśnienia łydki, dając lepsze warunki zarówno w skokach jak i w krótkich biegach. Nic też dziwnego, że czarni skoczkowie i sprinterzy są najlepsi.
Podniosłem tu tylko jeden szczegół. Oczywiście każda sprawność fizyczna uwarunkowana jest całym szeregiem tego rodzaju lepszych lub gorszych dyspozycji, które wraz z jednostronnym uprawianiem ćwiczeń wytwarzają typ skoczka, typ biegacza krótko-dystansowego, długodystansowego, typ ciężkiego atlety, miotacza, pływaka itp.
Zarówno tego rodzaju wrodzone warunki tak budowy jak i funkcji wraz z odpowiednio przeprowadzonym umiejętnym treningiem, decydują o zwycięstwach w poszczególnych konkurencjach sportowych. Oto np. na Międzynarodowych Zawodach Narciarskich (F. I. S.) w biegach na 40 km, zwyciężają zawodnicy o wąskiej, smukłej budowie ciała, nieco wyższego wzrostu od swych współzawodników, przeważnie o nieco dłuższych kończynach, o wielkiej, pojemnej, ale słabo umięśnionej klatce piersiowej, o największych wymiarach serca i o doskonałej wydolności układu krwionośnego, charakteryzującego się małym przyrostem tętna po zmęczeniu, wreszcie o szybkiej reakcji psychomotorycznej na utratę równowagi, przy czym reakcja ta nie wykazuje dużej zmienności.
Wrodzone właściwości człowieka w tym łub innym kierunku stwarzają niebezpieczeństwo jednostronnego uprawiania ćwiczeń i zbyt daleko idącej specjalizacji, która zaburza harmonijny rozwój organizmu. Wychowawca fizyczny powinien tego rodzaju specjalizacji przeciwdziałać, gdyż prowadzi ona do rekordomanii. Tymczasem celem wychowania fizycznego jest nie rekord ale harmonijny rozwój organizmu przez ćwiczenia, które sprawiają radość samym wykonywaniem ruchu a nie wyłącznie osiągniętym rezultatem. Niestety walka z jednostronnym uprawianiem tylko jednej gałęzi sportu jest trudna, gdyż dołącza się tutaj jako drugi czynnik ujemny — widowisko. Fałszywe ambicje popisania się publicznego swymi wyczynami, podsycane namiętnościami patrzącego na to tłumu, wypaczają niejednokrotnie sens i cel wychowania fizycznego. Nic też dziwnego, że w biegu historii wychowanie fizyczne często zatracało swój sens, przeradzając się w zawodowo uprawiany intratny interes zarówno dla zaspokojenia własnych ambicji jak i dla korzyści materialnych.
Na szczęście rozwój współczesnego sportu i w ogóle wychowania fizycznego idzie w kierunku zwalczania tego rodzaju szkodliwych specjalizacji i zawodnictwa. Szeroko zakrojone plany upowszechnienia wychowania fizycznego w Polsce stwarzają niewątpliwie korzystne warunki do podniesienia tężyzny biologicznej całego narodu i zabliźnienia ran zadanych przez warunki stworzone w czasie okupacji. Realizacja jednak planu powszechnego wychowania fizycznego wymaga długiego czasu, środki bowiem, którymi działa wychowawca fizyczny, mogą być obosieczne. Umiejętne stosowanie ćwiczeń cielesnych jako bodźca kształtującego organizm wymaga dużego zrozumienia i przygotowania teoretycznego od ludzi realizujących ten plan. Nic też dziwnego, że do przygotowania kierowników tej ważnej dziedziny pracy istnieją oddzielne uczelnie o typie akademickim.