Pigmeje

W epoce techniki, rozkwitu kultury i cywilizacji istnieją jeszcze ludzie, którzy nie znają książki, radia, samochodu, centralnego ogrzewania. Obywają się bez tego wszystkiego…

Cała północna część Kamerunu pokryta jest podzwrotnikowym lasem, którego niedostępne głębie mają niezdrowy klimat, są słabo zaludnione i mało znane. Miejscowe pieniona murzyńskie grupują się w wioskach, rzadko rozsianych u brzegu dróg, otoczonych małymi plantacjami. Murzyni twierdzą, że osiedlili się tu dopiero przed 100 czy 200 laty, a autochtoni, koczownicze plemiona Pigmejów, wycofali się w głąb puszczy. Pigmeje budową ciała różnią się znacznie od Murzynów, są bardzo małego wzrostu, trudnią się łowiectwem, nie znają zwierząt domowych, nie uprawiają ziemi, unikają obcych ludzi i ich cywilizacji, prowadzą tryb życia całkowicie pierwotny. Zamieszkują Kamerun, Gabon i Kongo Belgijskie.

Już u starożytnych Egipcjan znajdują się wzmianki o istnieniu tych drobnych leśnych ludzi, jednak Europejczycy brali to za bajki i legendy. Dopiero niespełna przed 100 laty przekonano się. że istotnie rasa Pigmejów istnieje i żyje własnym życiem, nie wykazując żadnego postępu ani zmiany w pierwotnych obyczajach. Najpóźniej odkryto tę rasę w Kamerunie, wprawdzie sygnalizowano jej istnienie na wybrzeżu, nie przypuszczano jednak, że w głębi puszczy jest ich znacznie więcej. Grupują się szczególnie we wschodniej części Kamerunu, gdzie liczba ich dochodzi 7 — 8 tysięcy. Sami zowią się Baka i żyją rozsiani w małych grupkach w głębi puszczy.

Pokrewne Baka’om plemię Ba-Binga, mieszkające w Kongo Belgijskim, było już dawniej znane i pod wpływem szczepów murzyńskich zmieniło nieco swój prymitywny tryb życia, podczas gdy plemię Baka zachowuje wciąż jeszcze swoje pierwotne obyczaje i niemal zwierzęcy, koczowniczy sposób bytowania.

Kontakt z plemieniem Baka jest niezmiernie trudny. Z natury dzicy, lękliwi i nieśmiali bronią się przed zetknięciem z Murzynami, a bardziej jeszcze z Europejczykami. Kryją się w głębi niedostępnej, puszczy, z dala od dróg wydeptanych przez czarnych.

Odważny podróżnik, który zapuści się w głąb lasu, natrafiwszy na osadę Pigmejów, zastanie chaty puste. Czujni mieszkańcy, unikając zetknięcia z obcymi ludźmi, opuszczają swoje siedziby i przenoszą się dalej. Czasem przy pomocy luksusowych zbytków, jakimi są: sól i kolorowe perkaliki, udaje się zwabić tych leśnych ludzi i zamienić z nimi kilka słów. Kobiety są jeszcze bardziej lękliwe od mężczyzn.

Pigmeje z plemienia Baka są nieco wyżsi od Pigmejów z Konga Belgijskiego. Kobiety mają 130 —135 cm., mężczyźni 145 — 155 cm. Skóra ich jest jaśniejsza niż miejscowych Murzynów i ma odcień żółtawy. Nogi, ramiona, dół brzucha są pokryte bujnym, kręconym włosem. Głowa zaokrąglona z wypukłym czołem, policzki wystające, dół twarzy cofnięty. Włosy na głowie są oryginalnie strzyżone, niekiedy zostawiając jedynie rodzaj małej czapeczki lub spiczasty czub. Nos i usta są nieproporcjonalnie szerokie. Nos jest często bardziej szeroki niż długi i, kończąc się z boku dwoma bruzdami na twarzy, tworzy wyraźny trójkąt. Usta, szersze niż u jakiejkolwiek innej rasy, nie mają grubych warg murzyńskich, lecz podobne są do naszych i czerwonawe, a nie fioletowe, jak u ras czarnych.

STROJE I OZDOBY

Strój Baka’ów jest uproszczony, składa się jedynie z kawałka kory, odpowiednio wyprawionej i umocowanej na biodrach w kształcie opaski. Taki kawałek kory drzewnej jest noszony, dopóki się nie rozleci, wtedy zakłada się nowy. Jak z tego wynika sprawa garderoby nie przedstawia większych kłopotów. Niedościgłym marzeniem elegantów z plemienia Baka jest zastąpienie opaski z kory opaską z kolorowego perkaliku, na wzór Murzynów. Posiadanie kolorowych szortów stanowiło by niesłychany luksus, i zapewne bogacz taki przeszedłby do legendy.

W razie przeprowadzki, przy opuszczaniu osiedla, mężczyźni zabierają tylko 3 niezbędne przedmioty: dzidę, którą noszą w prawym ręku, toporek, zawieszony na lewym ramieniu oraz przerzuconą przez plecy torbę ze skóry goryla lub szympansa, w której noszą krzesiwo do rozpalania ognia. Ekwipunek ten specjalnie charakteryzuje koczowniczy szczep Baka, różniąc go od innych Pigmejów.

Dla ozdoby Baka’owie pokrywają swoje ciało tatuażem, a kobiety – kokietki przebijają sobie górną wargę, umieszczając w niej łodygę jakiejś rośliny: zieloną lub czerwoną, zależnie od humoru. Ozdoba taka ma swoje zalety — jest mało kosztowna.